فصل جدید دوئل پوتین و ناوالنی - بهترین مقاله

دادگاهی در مسکو روز سه شنبه دوم فوریه (14 بهمن ماه) الکسی ناوالنی، منتقد سرسخت کرملین را به سه سال و نیم حبس قطعی در پفراینده اقتصادی محکوم کرد. این حکم جایگزین حبس تعلیقی ناوالنی در همین پفراینده به اتهام نقض شرایط آن، صادر شده است. تیم حقوقی ناوالنی 10 روز زمان برای درخواست تجدید نظر در این حکم دارد. ناوالنی می گوید پفراینده علیه او ساختگی است.

ناظران حقوق بشر می گویند در جریان اعتراضات روز سه شنبه در روسیه که در حمایت از ناوالنی 44 ساله برگزار گردید تقریبا 1400 نفر بازداشت شدند. سازمان او وی دی که بر حقوق بشر در روسیه نظارت دارد گفت 1116 نفر در مسکو بازداشت شدند و 246 نفر دیگر هم در سن پترزبورگ که دومین شهر عظیم روسیه است دستگیر شدند. 15 نفر دیگر در شهر های کوچک تر روسیه تحت بازداشت قرار گرفتند. مقام ها هنوز در خصوص شمار افراد بازداشت شده اظهار نظر ننموده اند.

فعالان ضد پوتین پس از بازداشت، به ویژه در مواردی که اعتراضات سراسری است، با دو سال و نیم حکم روبرو می شوند. در دو هفته گذشته و پس از بازداشت ناوالنی، شهر های مختلف روسیه صحنه تظاهرات ضد دولتی بوده است. تا به امروز چند هزار نفر در ارتباط با این اعتراضات بازداشت شده اند.

منابع مستقل می گویند تنها در روز یکشنبه 5300 نفر از طرفداران الکسی ناوالنی در جریان تظاهرات سراسری روسیه بازداشت شدند. ناوالنی شش سال پیش به اتهام اختلاس به سه سال و نیم زندان تعلیقی محکوم شده بود. او یک سال در حبس خانگی بوده که باید از دوره محکومیتش کم گردد. ناوالنی از فرصت حضور در دادگاه استفاده کرد و با اشاره به مسمومیت خود در تابستان گذشته در حملات تندی، ولادیمیر پوتین را مسوول مسمومیت خود معرفی کرد. تصاویری از سالن دادگاه منتشر شد که در آن ناوالنی پشت یک محفظه شیشه ای ایستاده است.

آنتون تروئیانوفسکی در گزارش 2 فوریه برای نیویورک تایمز نوشت، صدور حکم زندان برای ناوالنی نمایانگر لحظه ای مهم برای ولادیمیر پوتین است. ناوالنی به عنوان یکی از چالشگران اصلی کرملین الهام بخش عظیم ترین تظاهرات خیابانی در دوران پوتین بوده و بار ها رئیس جمهور مقتدر روسیه و متحدان نزدیک او را با گزارش های تحقیقی خود در خصوص فساد او و اطرافیانش که میلیون ها بار در یوتیوب دیده شده شرمنده نموده است.

مقام ها در گذشته بار ها کوشش نموده بودند با زندان های کوتاه مدت مانع از این شوند که او به چهره ای چالشگر تبدیل گردد. اما وقتی این راه جواب نداد مقام های روسی کوشیدند او را با سمّی مهلک مسموم نمایند و به دیار نیستی روانه اش نمایند. این گزینه هم جواب نداد هرچند باعث شد ناوالنی چند ماه در بیمارستانی در آلمان بستری گردد. اکنون تصمیم به زندانی کردن او اقدامی است برای پاک کردن نام و یاد او در چشم انداز سیاسی، اما این احتمال هم مطرح شده که زندانی کردن او به معنای استیصال کرملین است و همین می تواند بار دیگر موجب تجمع حامیان او شده و باز هم به چالشی دیگر برای کرملین تبدیل گردد.

ناوالنی طی محاکمه خود گفت: صد ها هزار نفر را نمی توان زندانی کرد. مردمان بیشتر و بیشتری این را خواهند فهمید؛ و وقتی به این درک برسند- و آن موقع به زودی فرا خواهد رسید- تمام این بند های شما خواهد گسست، زیرا نمی توانید کل کشور را زندانی کنید. مقام های روس می گویند تحت فشار عموم قرار نخواهند گرفت و او را آزاد نخواهند کرد. چند نفر از نزدیکان ناوالنی هم در حبس خانگی هستند. برخورد با معترضان و حامیان ناوالنی بر میزان خشم مردم اضافه نموده است.

اما محاکمه ناوالنی هم برای او به یک فرصت تبدیل شد: فرصت برای حمله به پوتین و متهم کردن او. او در جریان محاکمه اش اتهامات سنگینی روانه پوتین کرد و او را مسوول زندانی شدن خود دانست. ناوالنی در دادگاهی که او را محاکمه می کرد گفت: مهم ترین دلیل نفرت پوتین از من این است که در تاریخ از او با عنوان زندانی یاد می نمایند. ما در گذشته الکساندر آزادیبخش و یاروسلاوِ خردمند را داشتیم. اکنون تاریخ از پوتین با عنوان مسموم نماینده یک آدم بیچاره یاد می نماید. معترضان بر این باورند که زندانی کردن ناوالنی عین بی قانونی است.

دانیل استیوکوف، یک کارگر خدماتی 19 ساله می گوید: روشن است که آن هایی که در قدرت هستند هر آنچه دلشان بخواهد انجام می دهند و هیچ محدودیتی هم ندارند. کشور های غربی صدور این حکم زندان برای ناوالنی را محکوم کردند. بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس و سباستین کورتز، صدراعظم اتریش خواهان آزادی ناوالنی شدند. کاخ سفید نیز گفت نگران حکم صادره علیه ناوالنی است و جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید اعلام نمود: اقدامات نگران نماینده از سوی روسیه همچنان در حال آنالیز است. وقتی ما به نتیجه برسیم، فرایند معین و معین کردن تصمیماتی که باید در قبال روسیه گرفته گردد، اعلام می گردد.

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا نیز خواهان آزادی سریع الکسی ناوالنی شده اند. امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه نیز خواهان آزادی ناوالنی شد و در توییتی نوشت: محکومیت حبس برای الکسی ناوالنی غیرقابل قبول است. اختلافات سیاسی را نباید جرم تلقی کرد. ما خواهان آزادی سریع او هستیم. احترام و رعایت حقوق بشر نظیر آزادی دموکراتیک مساله ای نیست که بخواهیم درباره اش مذاکره کنیم. جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز از روسیه خواست هرچه سریع تر ناوالنی را آزاد کند و در توییتی نوشت: محکومیت حبس ناوالنی بر خلاف تعهدات روسیه به اجرای قانون و آزادی های بنیادی و برخلاف کنوانسیون اروپایی حقوق بشر است.

نیویورک تایمز همچنین در سرمقاله 2 فوریه که از سوی شورای سردبیری اش نوشته شده اضافه نمود، دادگاه روسیه روز سه شنبه 14 بهمن مرحله ای جدید و سرنوشت ساز در رقابت میان ناوالنی- پوتین را گگردد. این دادگاه در اولین اقدام رای به حکم زندان برای ناوالنی داده است. در ظاهر امر چنین به نظر می رسد که پوتین پیروزی آشکاری به دست آورده و ریاست جمهوری مادام العمر خود را تضمین نموده است. پوتین با کنترل تمام عیاری که بر دادگاه ها، پلیس، رسانه و تمام ابزار های دیگر دارد- از جمله عوامل مرگبار شیمیایی- می تواند یا ناوالنی را تا ابد در زندان نگه دارد یا ترتیب یک مرگ تصادفی را برای او بدهد (البته اگر بخواهد).

اما همین ناوالنی 44 ساله با شجاعت خود کاری نموده که پوتین در شرایط دفاعی قرار گیرد. پوتین سال ها کوشیده بود احکام کوتاه مدت زندان به ناوالنی بدهد تا مانع از این گردد که او شهید سیاسی محسوب گردد. اما وقتی ناوالنی داوطلبانه به کشورش بازگشت در حالی که می دانست چه اتفاقاتی ممکن است برایش رخ دهد برای رئیس جمهور چاره ای نگذاشت جز بازداشت. با این حال، بازگشت ناوالنی باعث شد او به نماد قدرتمند مقاومت در برابر کرملین تبدیل گردد.

کرملین کوشش کرد تا دادگاه در مسکو برگزار گردد. هدف این بود که روی دست ناوالنی بزنند. کرملین قصد داشت به وسیله ایجاد فضای به ظاهر آزاد و انتقاداتی که ناوالنی نثار پوتین کرد، به دادگاه مشروعیت بدهد. با این حال، اتهاماتی که باعث شد وی محکوم گردد، اتهاماتی غیرمنطقی بود. سرمقاله نیویورک تایمز معتقد است، دادگاه ناوالنی محاکمه پوتین و خدم و حشم او بود؛ در حالی که پلیس ضد شورش در مسکو و دیگر مناطق روسیه همزمان در حال سرکوب معترضانی بود که در حمایت از رهبر خود دست به اعتراض زده بودند. بازداشت های گسترده نشان می دهد کرملین چقدر از محبوبیت ناوالنی بیم دارد. این بازداشت ها تنها نشان دهنده ضعف کرملین در برابر رهبر مخالفان است.