امپراتوران آشوب در قرن بیست و یک
به گزارش بهترین مقاله، شبنم سیدمجیدی - سمیرا مصطفی نژاد - روزنامه نگار:ما در دنیای آشوب زندگی می کنیم. طبق اعلام یونیسف تخمین زده می گردد که 535میلیون کودک (یعنی تقریبا یک کودک از هر 4 کودک) در کشوری زندگی می نماید که با آشوب، درگیری و مصیبت روبرو است.
میلیون ها نفر در دنیا به مراقبت های پزشکی، آموزش باکیفیت، تغذیه مناسب و امنیت دسترسی ندارند و به خاطر جنگ و درگیری از خانه هایشان بیرون رانده شده اند. شاید جنگ های قرن بیست ویک، کمتر از درگیری های قرون گذشته مرگبار باشند اما این هیچ آرامشی را برایمان به ارمغان نمی آورد. می توانیم تروریسم را مقصر بدانیم، می توانیم رسانه های جدید و اخباری که یک نفس درباره خشونت منتشر می شوند را مقصر بدانیم اما حقیقت این است که این جنگ ها هستند که تیترهای خبری زیادی را به خود اختصاص داده اند و اضطراب ما را همیشه برمی انگیزانند. و حالا می دانیم که شاید هرگز هیچ سرانجام ای برای این جنگ ها نتوان تصور کرد. در طول 20سال گذشته یعنی از سال 2000 تا 2019 تنش ها، درگیری ها، شورش ها و جنگ های زیادی در دنیا رخ داده که در ادامه آنها را به تفکیک هر قاره آنالیز می کنیم.
- صلح جوترین کشورهای دنیا
فهرست صلح جوترین کشورهای دنیا در سال2019 که با تحقیق میان 163 کشور مستقل صورت گرفته است نشان می دهد که ایسلند امن ترین نقطه دنیاست. این جای تعجب ندارد چرا که در طول 10سال گذشته این کشور در رتبه نخست این فهرست قرار داشته است. در این کشور میزان جرم و جنایت، خشونت و تنش بسیار اندک است. در رتبه دوم، نیوزیلند به عنوان امن ترین نقطه دنیا قرار گرفته است که در طول 10سال گذشته همیشه یکی از 4 کشور اول بوده است. پرتغال سومین کشور است که صندلی خود را 2 رتبه بهبود بخشیده و میان 4 کشور اول ایستاده است. اتریش رتبه چهارم را دارد. بقیه کشورهای صلح طلب دنیا به ترتیب دانمارک، کانادا، سنگاپور، اسلوونی، ژاپن و جمهوری چک هستند.
اما از آن طرف افغانستان در قعر جدول ایستاده است و به عنوان ناامن ترین کشور دنیا شناخته می گردد. بعد از آن سوریه و سودان جنوبی قرار دارند. یمن، عراق، سومالی، جمهوری مرکزی آفریقا، لیبی، کنگو، روسیه و پاکستان هم کشورهای دیگری هستند که در آخر ایستاده اند.
خاورمیانه و شمال آفریقا به عنوان ناامن ترین نقاط دنیا باقی مانده اند. هیچ کشوری در منطقه نیست که بالاتر از رتبه 30 ایستاده باشد. میزان صلح دنیای از سال2008 به مقدار جزئی یعنی 78/3 درصد بهبود یافته است.
- آسیا
- درباره تنش ها
جنگ بزرگ آمریکا در عراق، جنگ های افغانستان و شورش های مختلف در این سو و آن سوی قاره، نشان می دهد که آسیا چه 2 دهه خونباری را پشت سر گذاشته است! از سال 2010نیز موجی به نام بهار عربی از شمال آفریقا شروع شد و به خشونت های بزرگی در خاورمیانه ختم شد. جنگ های مسلحانه در سوریه از سال 2011 تا 2014میزان کشته های دنیا را به بالاترین حد خود در طول 20سال گذشته رساند. از 2014آمار تلفات این کشور کاهش یافت اما همچنان به عنوان مرگبارترین کشور دنیا شناخته می گردد. به دنبال آن قطعاً عراق با بیش از 100هزار کشته و یمن با 50هزار کشته مرگبارترین کشورهای آسیا در طول 2 دهه گذشته هستند. سازمان ملل متحد در سال 2016میزان کشته های جنگ در سوریه را 400هزار نفر بیان کرد. 3 جنگی که در این 3 کشور درگرفت، سرجمع باعث مرگ 550هزار نفر شد. جنگ سوریه به عنوان دومین جنگ مرگبار قرن بیست و یک شناخته می گردد.
- اروپا
- درباره تنش ها
از مهم ترین تنش های رخ داده در اروپا تظاهرات مردمی در کیف -پایتخت اوکراین- بود که در سرانجام آن رئیس جمهور اوکراین توافقنامه ای با مخالفان امضا کرد و بعد از آن دولت جدید بر سر کار آمد. این شورش با تظاهرات 20هزار نفری مردم شروع شد و در طول چند سال 4200نفر کشته و تعداد زیادی مجروح شدند. در پی تشکیل دولت جدید نیروهای روس وارد شبه جزیره کریمه شدند و این شبه جزیره را اشغال کردند. بعد از آن یک همه پرسی از مردم کریمه انجام شد و با رأی مثبت واجدان شرایط، کریمه از اوکراین جدا و به روسیه پیوست. بعد از این اتفاق مناقشات میان این دو کشور هنوز ادامه دارد.
شورش جلیقه زردها نیز یک جنبش اعتراضی با مرکزیت پاریس فرانسه است که به سرعت به کشورهای دیگری همچون بلژیک، هلند و عراق گسترش یافت. این تظاهرات ابتدا در اعتراض به افزایش قیمت سوخت و مالیات ها راه افتاد و بعدها به سیاست های کلی امانوئل مکرون سوق پیدا کرد. آنها تظاهرات متعددی را در فرانسه ترتیب دادند که نوامبر سال گذشته با شرکت 300هزار نفر شروع شد.
همچنین علاوه بر این درگیری ها و شورش ها در طول 2 دهه بارها حمله های تروریستی مختلف در سراسر اروپا بین سال های 2001تا 2019 رخ داد و در هر کدام از آنها بین 12تا 298نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند. کشورهایی که هدف این حمله های تروریستی قرار گرفته اند؛ فرانسه، اسپانیا، انگلستان، بلژیک، اوکراین، آلمان، نروژ، بلاروس و یوگسلاوی بوده اند.
- آفریقا
- درباره تنش ها
درگیری های قومی و داخلی همیشه یکی از اصلی ترین چالش های دولت های آفریقایی بوده است. بیشتر کشورهای آفریقایی سابقه دست کم یک سال درگیری نظامی را طی 2 دهه گذشته داشته اند و درگیری های قومی، به دلیل بالابودن تنوع اقوام آفریقایی، بدترین شکل درگیری ها در این قاره به شمار می رود، زیرا این درگیری ها معمولا از منطقه ای کوچک شروع شده و با پیدا کردن ابعادی جدید، اقوام بیشتری را درگیر خود می نماید. درحال حاضر سودان جنوبی یکی از اصلی ترین مراکز توجه در قاره آفریقا به شمار می رود زیرا از سال 2011 تاکنون درگیر انواع شورش ها و نبردهای داخلی و خارجی بوده است. جدیدترین موج درگیری های داخلی سودان از سال 2013 شروع شده است؛ ناآرامی هایی که اختلافات درون ارتش شروعگر آن بود و اکنون به یک درگیری داخلی و قومی تمام عیار تبدیل شده است. اصلی ترین طرف های این درگیری دولت سودان و ارتش آزادیبخش سودان و نیروهای شبه نظامی هستند. اگرچه میزان تنش و خشونت در سال 2018 و پس از امضای توافقنامه خارطوم کاهش پیدا کرد اما انتظار می رود تا سرانجام سال 2019 و سال های آینده، درگیری های قومی با شدت بیشتری ادامه پیدا نمایند. گفته می گردد از ابتدای درگیری قومی سودان جنوبی از سال 2013 تا به امروز بیش از 400هزار نفر جان خود را از دست داده اند، بیش از 2میلیون نفر آواره شده اند و بیش از 2.5میلیون نفر به دیگر کشورها پناه برده اند.
- آمریکای شمالی
- درباره تنش ها
فاجعه 11سپتامبر 2001بی تردید دلخراش ترین و جنجالی ترین حمله تروریستی در تاریخ ایالات متحده به شمار می رود؛ حملاتی که از سوی القاعده علیه آمریکا انجام گرفت و طی این حملات 4هواپیمای تجاری به صورت همزمان ربوده شدند، 2 هواپیما مستقیم به برج های تجارت دنیای در نیویورک کوبیده شدند، هواپیمای سوم با ساختمان پنتاگون در خیابان آرلینگتون برخورد کرد و هواپیمای چهارم که قرار بود به سوی واشنگتن راهنمایی گردد، پس از درگیری خدمه و مسافران با تروریست ها برای به دست دریافت کنترل هواپیما که مانع از برخورد هواپیما با ساختمانی دولتی شد، در شانکسویل پنسیلوانیا سقوط کرد. 2996نفر از 90 کشور مختلف دنیا، شامل تمامی سرنشینان4هواپیما و تعداد زیادی از ساکنان طبقات مختلف برج های دوقلو و ساختمان پنتاگون و هر 19نفر تروریست در این حملات جان خود را از دست دادند، بیش از 6000نفر مجروح شدند و خسارتی بالغ بر 10میلیارد دلار به شهرهای بزرگ آمریکا زده شد. حملات 11سپتامبر 2001به عنوان بزرگ ترین عملیات تروریستی تاریخ ایالات متحده آمریکا به شمار می آید که پیامدهای مختلف سیاسی، مالی، امنیتی و نظامی برای این کشور و جامعه دنیای به دنبال داشته است. این حملات مشابه حمله ژاپن به بندر پرل هاربر، تاریخ آمریکا را دستخوش تغییر نموده است.
- اقیانوسیه
- درباره تنش ها
قاره اقیانوسیه متشکل از 3 پهنه وسیع خشکی، استرالیا، نیوزیلند و پاپوآ گینه نو است که دو مورد اول، تأثیرگذارترین کشورها در این قاره به شمار می روند. مابقی اقیانوسیه از جزایر کوچک و بزرگی تشکیل شده اند با جمعیتی محدود و آماری غیردقیق که بیشتر درگیر حوادث طبیعی مانند زلزله و آتشفشان هستند تا تنش های منطقه ای و سیاسی-اجتماعی. صرف نظر از گینه نو که سالانه حدود صدها نفر در آن در درگیری های قبیله ای، کشتارهای فرقه ای و تحت تأثیر تفکرات و سنت های خرافی جان خود را از دست می دهند، (آمار دقیقی از تعداد رویدادها و کشته ها در دست نیست) شاید بتوان تیراندازی به 2 مسجد در نیوزیلند که در 15مارس 2019 رخ داد را مهم ترین ناآرامی در این قاره نامید. این حمله نژادپرستانه و تروریستی توسط 4مهاجم با گرایش های نئونازی در مسجد نور و مرکز اسلامی لینوود در کرایست چرچ انجام گرفت که طی این حمله بیش از 50نفر جان خود را از دست دادند. پلیس همچنین چندین خودروی انفجاری را در اطراف این مساجد کشف کرد که تمامی آنها با موفقیت خنثی شدند. این حمله به عنوان نخستین تیراندازی بزرگ نیوزیلند در قرن 21شناخته می گردد و آن روز را تیره ترین روزهای تاریخ نیوزیلند نامیده اند.
- امریکای لاتین
- درباره تنش ها
در آمریکای جنوبی میزان قتل و آدمکشی 5برابر میانگین دنیاست. 5کشور السالوادور، هندوراس، جامائیکا، سنت کیتس و ونزوئلا بالاترین آمار قتل را در دنیا دارند. درگیری بین باندهای مختلف، فساد نهادهای عمومی و... به سطح بالای خشونت در منطقه یاری می نماید. یک تحقیق جدید نیز نشان می دهد 47شهر از 50شهر خونین دنیا در آمریکای لاتین قرار دارند. از درگیری های گروه های مختلف تبهکار و آدمکشی ها که بگذریم، در این کشورها نیز شورش ها و اعتراضاتی شکل می گیرد. یکی از این اعتراضات تظاهرات مردمی ونزوئلاست که از زمستان 2018 شروع شد. این اعتراضات به طور هماهنگ برای حذف نیکلاس مادورو از ریاست جمهوری و انجام تغییرات در قانون اساسی انجام گرفت. در زمان ریاست جمهوری او، ونزوئلا با سقوط مالی و کمبود غذا و دارو روبرو شده است. خوان گوایدو - رهبر مخالفان- خود را به عنوان رئیس جمهور موقت ونزوئلا معرفی کرد و آمریکا نیز از این اقدام حمایت کرد. درگیری ها در ونزوئلا میان خوان گوایدو و مادورو همچنان ادامه دارد و ده ها هزار نفر از مردم بارها در این تظاهرات شرکت نموده اند.
منبع: همشهری آنلاین