خصوصی سازی جنگ؛ الگوی جدید امپریالیسم آمریکا در عصر نئولیبرال - بهترین مقاله

گروه بین الملل خبرنگاران- شرکت نظامی خصوصی، شرکتی خصوصی است که برای کسب سود اقتصادی اقدام به ارائه خدمات نظامی یا امنیتی می نماید. این شرکت ها به کارکنانشان پیمانکاران امنیتی یا پیمانکاران نظامی خصوصی می گویند. این نوع شرکت ها در آمریکا، در کل از کسب و کارشان به عنوان صنعت نظامی گری خصوصی یاد می نمایند.

فعالیت این شرکت ها از آن جهت که به جنگ به عنوان عرصه ای برای کسب سود نگاه می نمایند و به جهت نقشی که در راهنمایی سیاست آمریکا به سمت درگیری و حفظ فضای خشونت ایفا می نمایند همیشه مورد انتقاد بوده است.

شرکت بدنامِ بلک واتر که بعد از قتل عام 17 شهروند غیرنظامی عراق در میدان نیسور بغداد به ماشین آدم کشی مشهور شد، یکی از همین نوع شرکت ها است. بحث مربوط به خصوصی سازی جنگ در ماه های گذشته بار دیگر به دلیل آشکار شدن بخش هایی از کوشش های اریک پرینس، رئیس شرکت بلک واتر برای اثرگذاری روی سیاست خارجی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و به خصوص روی سیاست های او در قبال ایران مورد توجه قرار گرفته است.

پایگاه گلوبال ریسرچ در گزارشی به تازگی به ارائه آمار و ارقام جالب درباره نحوه کارکرد این شرکت های خصوصی پرداخته و کارکرد آنها را الگوی جدیدی از امپریالیسم آمریکا در عصر نئولیبرال عنوان نموده است. خلاصه این گزارش در زیر آمده است.

75 درصد از کل پرسنل نظامی در افغانستان در حال حاضر پیمانکاران خصوصی هستند و بیش از 150 هزار پیمانکار که تأمین اقتصادی آنها از سوی پنتاگون صورت می گیرد در افغانستان حضور دارند.

سال 2012 اولین سالی بود که تعداد پیمان کارانی که در افغانستان کشته شدند از شمار نظامیان این کشور در آن منطقه بیشتر بود و این روند از آن سال تا به همین امروز ادامه داشته است.

پنتاگون در حاضر سالانه بیش از 300 میلیارد دلار برای پیمانکاران خصوصی-امنیتی هزینه می نماید که این رقم معادل 8 درصد از کل هزینه های دولت فدرال آمریکا وبیش از 3.5 برابر کل بودجه دفاعی بریتانیا است.

هنگامی که ایالات متحده در سال 2003 به عراق حمله کرد از میان 87 میلیارد دلاری که برای سال اول عملیات در نظر گرفته شده بود، 30 میلیارد دلار بودجه مربوط به پیمانکاران خصوصی بود، یعنی 34 درصد از کل بودجه مربوط به جنگ در سال اول. در جریان اشغال هشت ساله عراق، یک شرکت عمرانی به نام کیلاگ براون بزرگترین طرف قرارداد پنتاگون بوده و معادل 40.6 میلیارد دلار از اشغال عراق نصیب خود نموده است. گزارش منتشرشده در سال 2011 از سوی کمیسیون قراردادهای پیمانکاری در دوران جنگ های عراق و افغانستان نشان می دهد دست کم 60 میلیارد دلار از هزینه های اختصاص داده شده از سوی پنتاگون بین سال های 2001 تا 2011 را می توان آنها را در دسته بودجه های حیف و میل شده قرار داد.

به علاوه، همان طور که این آمارها نشان می دهند وابستگی آمریکا به پیمانکاران خصوصی (از جمله مزدوران مسلح) در حال حاضر در اشغال ادامه دار افغانستان حتی از زمان اشغال عراق بیشتر است. ایالات متحده، در حال حاضر در تمامی مناطق درگیری که در آن حضور نظامی دارد همین الگو را تکرار می نماید. اکنون، جنگ های آمریکا به جای آنکه با حضور سربازان متعارف ارتش دنبال گردد توسط مزدوران این کشور انجام می گردد.

یکی از دلایل استفاده آمریکا از مزدوران به جای نیروهای متعارف ارتش این است که از این طریق می توان به راحتی نقش دولت آمریکا را انکار کرد. مزدوران مناطق قانونی موسوم به منطقه خاکستری را اشغال می نمایند. بدین طریق، آنها می توانند عملیاتی انجام دهند که دولت ها باید آنها را انکار نمایند. یک عامل دیگر این است که تلفات مزدوران جزو آمارهای رسمی تلفات ارتش آمریکا به حساب نمی آیند و بنابراین، از لحاظ سیاسی مخاطرات کمتری دارند.

اما هدف از تشکیل چنین شرکت هایی چه بود؟ بعد از آنکه در سال 2003 آمریکا عراق را اشغال کرد به زودی معین شد که غارت منابع طبیعی عراق جوابگوی هزینه های جنگ نخواهد بود. خود جنگ و اشغال نظامی به اندازه ای پرهزینه بودند که عراق نمی توانست مستعمره ای سودمند باشد. بنابراین، هدف از حمله عراق دقیقاً چه بود؟

نکته اینجا بود که این جنگ می توانست فرصت های کسب و کار زیادی برای طیف گسترده ای از ذی نفعان منابع تجاری آمریکایی از جمله پیمانکاران خصوصی نظامی ایجاد کند. این، در واقع الگوی جدیدی از امپریالیسم است. طبق گفته مانیلو دینوچی، جغرافیادان و دانشمند مسائل ژئوپولتیک، معینه شاخص نئولیبرالیسم، خصوصی کردن سود و همگانی کردن هزینه ها است.

طبق این تحلیل، آمریکا در واقع هزینه های جنگ عراق را همگانی کرد، زیرا این پنتاگون بود که هزینه های جنگ را پرداخت. با این حال، جنگ هنوز هم یک عرصه سودآور برای کارآفرینی بود.

دینوچی می نویسد: جنگ های عراق، افغانستان و لیبی برای دولت ها بسیار پرهزینه بود و ما به ازای زیادی نداشت. در این عصر نئولیبرال، جنگ ها لزوماً برای دستیابی به منابع خارجی به راه انداخته نمی شوند، بلکه هدف آنها بیرون کشیدن ثروت جمعیت های شکست خورده در جنگ و راهنمایی آن به سمت بخش نظامی خصوصی ملت های فاتح است.

با این وجود، ما می توانیم این گزاره را بسط دهیم، چون ایالات متحده مجبور بود برای تأمین هزینه های این جنگ ها سطح بدهی عومی خودش را افزایش دهد. خزانه داری آمریکا حتی به اینکه بتواند سرمایه گذاری اقتصادی خودش در این جنگ ها را سر به سر کند، نزدیک هم نشد و برای جبران این سرمایه به وسیله اقتصادیات اقدامی صورت نداد.

درک متعارف و تاریخی از نحوه کارکرد امپریالیسم به ما می گوید که کشور امپریالیست ثروتش را از ملت هایی که آنها را استعمار یا استثمار می نماید استخراج می نماید. بنابراین، ما در اینجا با یک دولت-ملت امپریالیست روبرو هستیم که مستعمره هایش را تاراج اقتصادی می نماید.

آنچه درباره الگوی امپریالیسم نئولیبرال تازگی دارد این است که اکنون دارایی های عمومی دولت-ملت خود آن کشور امپرالیست هم تاراج می گردد و این یعنی آنکه ما از سال 2001 قدم به فاز جدیدی از تاریخ اقتصاد گذاشته ایم.

باتلاق یمن مزدوران بلک واتر را هم می بلعد