تپه های شنی بیابان ها هم نفس می کشند! - بهترین مقاله

به گزارش خبرنگاران، دانشمندان می گویند منظره ها بیابانی آنقدر که به نظر می رسند بی روح نیستند. دریا های وسیع تپه های شنی نه تنها می توانند رشد نمایند، حرکت نمایند و با یکدیگر تعامل داشته باشند، بلکه در یک مطالعه نو ثابت شده است که آن ها حتی می توانند نفس بکشند. به عبارت دیگر، محققان با استفاده از یک کاوشگر فوق حساس که چندین دهه طول کشید تا طراحی و ساخته گردد، توانستند تپه های شنی به طور منظم رصد نمایند و انتها متوجه گرددند که این تپه ها به شکل منظمی مقادیر کمی بخار آب را استنشاق و بازدم می نمایند.

هنگامی که شن و ماسه خشک تر است، دستیابی به دم ها سخت تر می گردد. اما هنگامی که باد بر روی سطح تپه جریان می یابد، لایه بالایی را با خود می برد و تغییر سریعی در رطوبت و فشار سطح ایجاد می نماید، در نتیجه، امواج ناپدید نماینده رطوبت از جو بالا به سمت پایین جریان می یابد. کاوشگر مورد استفاده برای تشخیص این جریان آنقدر به رطوبت حساس است که می تواند لایه های ریز آب را روی یک دانه شن را رصد کند. هنگامی که این ابزار در صحرای قطر در یک تپه شنی فرو رفت، قادر بود دما، تشعشع و رطوبت محیط اطراف خود را با وضوح میلی متری تنها در 20 ثانیه اسکن کند. این میزان گیری ها در هر 2.7 دقیقه و به مدت دو روز کامل تکرار شد که نتیجه آن جمع آوری اندازه زیادی داده بود.

دانشمندان می گویند هیچ ابزار دیگری را نمی شناسند که بتواند روی تپه های شنی با چنین وضوح مکانی یا زمانی بالا نظارت کند. در ترکیب با داده های مربوط به سرعت و جهت باد و بعلاوه دما و رطوبت محیط، نویسندگان رفتار بسیار ظریف شن و ماسه را در بیابان رصد کردند. داده ها نشان داد برخلاف گرما که به وسیله دانه های ماسه منفرد راهنمایی می گردد، بخار آب بین دانه ها نفوذ می نماید. بنابراین، منافذ یک تپه شنی، رطوبت را از سطح به سمت پایین حمل می نمایند و این راستا ها با وزش باد ساخته و بازسازی می شوند.

مهندس مکانیک میشل لوژ از دانشگاه کرنل شرح می دهد: باد بر روی تپه جاری می گردد و در نتیجه عدم تعادل در فشار محلی ایجاد می نماید که به معنای واقعی کلمه هوا را مجبور می نماید به داخل شن و ماسه برود؛ بنابراین شن مانند یک موجود زنده نفس می کشد. این فرآیند تنفس در واقع می تواند بخشی از چیزی باشد که به میکروب ها اجازه می دهد حتی زمانی که آب مایع در دسترس نیست در اعماق تپه های شنی به زندگی و حیات خود ادامه دهند.

جالب اینجاست که در سطح تپه، کاوشگر تبخیر کمتری نسبت به پیش بینی دانشمندان میزان گیری کرد. برای چنین منطقه ای بیش از حد خشک، شسته شدن رطوبت از تپه های شنی و رفتن آن به جو، یک فرآیند شیمیایی نسبتاً کند بود. لوژ می گوید: این اولین باری است که می توان چنین سطوح پایینی از رطوبت را میزان گیری کرد. حساسیت کاوشگر نو یک شاهکار فناوری است که به دانشمندان اجازه می دهد تا نحوه تبدیل زمین های کشاورزی به بیابان را با دقت بیشتری میزان گیری نمایند، فرآیندی که تغییرات آب و هوایی را تشدید می نماید.

لوژ بعلاوه هشدار می دهد: اگر با همین سبک زندگی کنونی حیات را ادامه دهیم، آینده زمین، چیزی جر یک یک بیابان بزرگ نخواهد بود. بنابراین، دانستن بیشتر در خصوص نحوه عملکرد بیابان ها می تواند واقعا مفید باشد و این موضوع صرفاً برای درک بهتر عملکرد سیاره ما نیست. کاوشگر هایی که می توانند رطوبت درون ماسه را به دقت میزان گیری نمایند، می توانند به متخصصان یاری نمایند تا نشانه های نامرئی آب را مثلاً در مریخ پیدا نمایند. فقط به این علت که بیابان در ظاهر متروک به نظر می رسد، به این معنی نیست که زندگی در آن ها جریان ندارد. نتایج این مطالعه در نشریه معتبر Journal of Geophysical Research: Earth Surface به چاپ رسیده است.

منبع: sciencealert

ترجمه: مصطفی جرفی-خبرنگاران