تنها یک شب بی خوابی چه تأثیری بر سیستم ایمنی شما می گذارد؟
به گزارش بهترین مقاله، آیا می دانستید که یک شب کم خوابی می تواند سیستم ایمنی بدن شما را با مشکلاتی روبرو کند و تغییراتی در آن ایجاد کند؟ پژوهش های نو نشان می دهند که حتی یک شب خواب ناکافی می تواند باعث افزایش التهاب در بدن شده و تعادل سلول های ایمنی را بر هم بزند.
مدت هاست که پژوهشگران می دانند کیفیت خواب به مقدار کمیت آن مهم است. حالا، تحقیق نوی وارد این بحث شده و شواهدی ارائه نموده که نشان می دهد کم خوابی چگونه می تواند سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار دهد و حتی ممکن است تنها یک شب خواب نامناسب، واکنش های التهابی بدن را افزایش دهد.
چگونه خواب نامناسب سلامت ما را تهدید می نماید؟
شواهد علمی نشان داده اند که اختلالات خواب با طیف وسیعی از بیماری های مزمن از جمله چاقی ، دیابت و بیماری های قلبی عروقی مرتبط هستند. از سوی دیگر، بسیاری از بیماری ها نیز خود می توانند باعث کاهش کیفیت خواب شوند و این رابطه دوسویه، تشخیص علت و معلول را پیچیده تر می نماید.
در میان تمام عواملی که در این رابطه نقش دارند، یکی از بخش های کمتر شناخته شده این معما، تأثیر مستقیم خواب بر سلول های ایمنی در گردش خون است. به همین علت، دانشمندان در پژوهش نو خود، روی مونوسیت ها Monocytes تمرکز کردند؛ نوعی از گلبول های سفید که نقش کلیدی در نظارت ایمنی و مقابله با عوامل بیماری زا دارند.
مونوسیت ها؛ سلول های کلیدی سیستم ایمنی
مونوسیت ها یکی از مهم ترین اجزای سیستم ایمنی ذاتی بدن هستند و در مقابله با عفونت ها و واکنش های ایمنی نقش حیاتی دارند. این سلول ها به سه زیرگروه تقسیم می شوند:
- مونوسیت های کلاسیک (Classical Monocytes) که وظیفه نظارت ایمنی را بر عهده دارند.
- مونوسیت های حدواسط (Intermediate Monocytes) که در فعال سازی ایمنی و ایجاد التهاب نقش دارند.
- مونوسیت های غیرکلاسیک (Non-Classical Monocytes) که به علائم التهابی واکنش نشان می دهند و تغییرات ایمنی را در بدن ردیابی می نمایند.
پژوهشگران برای آنالیز تأثیر کم خوابی بر این سلول ها، 237 فرد سالم را با شاخص های توده بدنی BMI - Body Mass Index مختلف مورد مطالعه قرار دادند. هرچند که خود BMI معیار کاملی برای سنجش سلامت نیست، اما در این پژوهش از آن برای آنالیز رابطه بین خواب و التهاب استفاده شده است.
کم خوابی چگونه التهاب را افزایش می دهد؟
در این مطالعه، از هر فرد نمونه خونی گرفته شد تا معین گردد که سطح مونوسیت های مختلف و نشانگرهای التهابی Inflammatory Markers در بدن آن ها چگونه است. بعلاوه، شرکت نمایندگان به وسیله دستگاه های ردیاب پوشیدنی مورد پایش قرار گرفتند تا الگوهای خواب، مقدار فعالیت بدنی و رژیم غذایی آن ها ثبت گردد.
پژوهشگران دریافتند که افرادی که کیفیت خواب پایین تری داشتند، سطح بالاتری از التهاب مزمن داشتند. این مسئله به ویژه در افراد چاق دیده شد که نه تنها خواب کم کیفیت تری داشتند، بلکه سطح مونوسیت های غیرکلاسیک در آن ها به طور معناداری بالاتر بود. این یافته ها نشان داد که بین کیفیت خواب و التهاب در بدن ارتباط مستقیمی وجود دارد.
اما نکته جالب اینجاست که وقتی این رابطه را در افرادی با وزن طبیعی هم آنالیز کردند، معین شد که تأثیرات کم خوابی بر افزایش التهاب، مستقل از شرایط وزنی فرد است. به عبارت دیگر، حتی اگر فردی دچار اضافه وزن نباشد، کم خوابی می تواند به تنهایی منجر به افزایش التهاب در بدن او گردد.
بی خوابی 24 ساعته؛ آزمایشی که نتایجش نگران نماینده بود
برای درک بهتر این رابطه، گروهی از افراد سالم و دارای وزن طبیعی تحت یک آزمایش کنترل شده قرار گرفتند. در این آزمایش، پنج نفر به مدت 24 ساعت نخوابیدند و در فواصل مختلف، نمونه خونی از آن ها گرفته شد.
نتایج نشان داد که کم خوابی تنها در یک شب، باعث افزایش سطح مونوسیت های غیرکلاسیک در بدن این افراد شد. این تغییر دقیقاً مشابه آن چیزی بود که در بدن افراد چاق دیده شده بود، اما نکته جالب این بود که این تغییرات پس از بازگشت به خواب عادی، برگشت پذیر بودند.
این یافته نشان می دهد که کم خوابی های مکرر ممکن است به مرور زمان منجر به التهاب مزمن گردد، اما اگر فرد خواب خود را بهبود بخشد، محتمل است که این اثرات معکوس شوند.
پیامدهای عمومی کم خوابی در دنیای امروز
پژوهشگران تأکید می نمایند که یافته های این مطالعه، اهمیت خواب را در تنظیم پاسخ های ایمنی و کنترل التهاب نشان می دهد. دکتر فاطمه الراشد Dr. Fatema Al-Rashed، سرپرست این پژوهش، هشدار می دهد:
یافته های ما به یکی از چالش های مهم سلامت عمومی اشاره دارند. پیشرفت فناوری، افزایش زمان استفاده از صفحه نمایش ها و تغییر در هنجارهای اجتماعی باعث شده اند که افراد ساعات خواب کمتری داشته باشند. این اختلالات خواب پیامدهای عمیقی برای سلامت ایمنی و رفاه کلی انسان دارند.
پژوهشگران امیدوارند که مطالعات آینده بتوانند مکانیزم های دقیق تری را که میان کم خوابی و تغییرات ایمنی ارتباط ایجاد می نمایند، کشف نمایند. بعلاوه، آنالیز اینکه آیا می توان با مداخلات خاص، این اثرات را کاهش داد، موضوعی است که در پژوهش های آینده آنالیز خواهد شد.
دکتر الراشد در انتها می گوید:
در نهایت، این یافته ها می توانند به سیاست گذاران و متخصصان سلامت یاری نمایند تا استراتژی هایی برای بهبود کیفیت خواب در سطح جامعه تدوین نمایند و از این طریق، بار بیماری های التهابی مانند چاقی، دیابت و بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهند.
نتیجه گیری؛ خواب خوب، سلامت ایمنی بهتر
این مطالعه نشان می دهد که خواب ناکافی نه تنها باعث احساس خستگی و کاهش تمرکز می گردد، بلکه می تواند تعادل سیستم ایمنی را بر هم بزند. از افزایش التهاب گرفته تا تغییر در نوع سلول های ایمنی، همه این عوامل نشان می دهند که کیفیت خواب، نقشی کلیدی در سلامت کلی ما دارد.
اگرچه نتایج این پژوهش نشان داد که اثرات منفی کم خوابی می توانند برگشت پذیر باشند، اما تکرار آن در طولانی مدت ممکن است بدن را در معرض خطرات جدی قرار دهد. بنابراین، شاید وقت آن رسیده که به خواب خود به عنوان یکی از ارکان اصلی سلامت، توجه بیشتری داشته باشیم.
منبع: The Journal of Immunology
منبع: یک پزشک