امیدی تازه در درمان HIV؛ ترکیبی شیمیایی EBC، 46 با قدرتی فراتر از انتظار
به گزارش بهترین مقاله، یکی از بزرگ ترین چالش های دنیای پزشکی، درمان کامل ویروس HIV و جلوگیری از پیشرفت آن به ایدز (AIDS) است. این بیماری که از دهه های پایانی قرن بیستم تا به امروز میلیون ها نفر را مبتلا نموده و جان بسیاری را گرفته است، همچنان یکی از معضلات اصلی حوزه سلامت جهانی محسوب می گردد. با اینکه درمان های ضدویروسی (ARTs) پیروز شده اند از یک بیماری مرگبار، یک بیماری مزمن اما قابل کنترل بسازند، اما این روش ها محدودیت های جدی دارند و هرگز قادر به ریشه کن کردن ویروس از بدن نیستند.

اما اکنون، پژوهشگران دانشگاه استنفورد به ترکیب شیمیایی نوی به نام EBC-46 (که با نام Tigilanol Tiglate نیز شناخته می گردد) دست یافته اند که می تواند HIV را از بین ببرد. این ترکیب که در ابتدا به عنوان یک داروی ضدسرطان قوی مطرح شده بود، اکنون امیدها را برای درمان نهایی HIV زنده نموده است.
EBC-46 چیست و چگونه کشف شد؟
این ترکیب از دانه های درختی خاص به نام Blushwood (Fontainea picrosperma) که تنها در جنگل های بارانی شمال شرقی استرالیا رشد می نماید، استخراج شده است. برخلاف بسیاری از داروهای شیمیایی که طی دهه ها تحقیق و توسعه کشف می شوند، EBC-46 به طور کاملاً تصادفی و تنها یک دهه پیش در جریان غربالگری اتوماتیک دارویی به وسیله شرکت علوم زیستی استرالیایی QBiotics کشف شد.
آنچه این ترکیب را از دیگر داروهای ضدویروسی و ضدسرطانی متمایز می نماید، توانایی آن در فعال سازی آنزیم های پروتئین کیناز C (PKC) است. این آنزیم ها در فرآیندهای کلیدی سیگنال دهی سلولی نقش دارند و بر رشد سلولی، تمایز، آپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده سلولی) و واکنش های ایمنی تأثیر می گذارند.
اما نکته شگفت انگیز اینجاست که بسیاری از بیماری های پیچیده، از جمله سرطان، آلزایمر و ایدز، ارتباط مستقیمی با این آنزیم ها دارند. به همین علت، دانشمندان در حال آنالیز اثرات بالقوه EBC-46 بر روی درمان HIV هستند.
چرا درمان HIV همچنان یک چالش جهانی است؟
از زمان شناسایی این ویروس در اواخر قرن بیستم، نزدیک به 90 میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا شده اند و تقریباً نیمی از آن ها جان خود را از دست داده اند.
امروزه حدود 40 میلیون نفر در سراسر جهان با HIV زندگی می نمایند، و سالانه حدود دو میلیون نفر دیگر به این ویروس آلوده می شوند.
داروهای ضدویروسی (ARTs) توانسته اند به مبتلایان یاری نمایند تا با این بیماری زندگی نمایند، اما این درمان ها مسائل متعددی دارند:
✅ گران هستند و بسیاری از بیماران، به ویژه در کشورهای درحال توسعه، به آن ها دسترسی ندارند.
✅ برای تمام عمر باید مصرف شوند.
✅ ویروس می تواند مخفی بماند و داروها را دور بزند.
بنابراین، دانشمندان در پی راهی برای ریشه کن کردن کامل HIV از بدن بیماران هستند، و EBC-46 ممکن است همان راهکار مورد انتظار باشد.
چگونه EBC-46 می تواند HIV را نابود کند؟
یکی از مسائل اساسی در درمان HIV، توانایی این ویروس در مخفی شدن در سلول های نهفته (Latent Cells) است. این سلول ها مانند پناهگاه هایی برای ویروس عمل می نمایند، جایی که سیستم ایمنی و داروهای ضدویروسی نمی توانند به آن ها دسترسی داشته باشند. به همین علت، حتی اگر سطح ویروس در خون بیمار کاهش پیدا کند، ویروس درون این سلول های نهفته باقی می ماند و می تواند مجدداً فعال گردد.
پژوهشگران استنفورد آنالیز کردند که آیا EBC-46 می تواند به عنوان یک عامل معکوس نماینده نهفتگی (Latency-Reversing Agent) عمل کند یا نه. اگر این سلول های نهفته فعال شوند، سیستم ایمنی و داروها می توانند آن ها را شناسایی و نابود نمایند. این همان چیزی است که دانشمندان آن را استراتژی شوک و کشتن (Shock and Kill) می نامند.
نتایج آزمایش های نو؛ EBC-46 عملکردی فراتر از انتظار دارد
در این پژوهش، تیم تحقیقاتی 15 مشتق شیمیایی از EBC-46 را روی سلول های آلوده به HIV آزمایش کردند تا ببینند آیا می توانند ویروس را از پنهان شدن بازدارند یا خیر.
✅ نتایج خیره نماینده بود: بعضی از این ترکیبات توانستند 90 درصد از سلول های نهفته را فعال نمایند.
✅ این رقم چهار برابر قوی تر از مؤثرترین عامل معکوس نماینده نهفتگی موجود یعنی bryostatin است، که تنها 20 درصد از سلول ها را فعال می نماید.
از موفقیت در درمان سرطان تا امید به درمان HIV
این پژوهش بر اساس مطالعات قبلی درباره EBC-46 به عنوان یک داروی ضدسرطان انجام شد.
???? در سال 2024، سازمان غذا و داروی آمریکا FDA این ترکیب را برای درمان سارکوم های بافت نرم (Soft Tissue Sarcomas) تأیید کرد.
???? این دارو در دامپزشکی نیز مورد استفاده قرار گرفته و 80 درصد از تومورهای ماست سل (Mast Cell Tumors) را در سگ ها درمان نموده است.
اکنون، پاول وندر Paul Wender، استاد برجسته شیمی در دانشگاه استنفورد، و تیمش قصد دارند این تحقیقات را به مدل های حیوانی توسعه دهند تا در نهایت بتوانند آزمایش های انسانی را شروع نمایند.
آیا در آستانه ریشه کن شدن HIV هستیم؟
این کشف می تواند نقطه عطفی در درمان HIV باشد. اگر این پژوهش ها موفقیت آمیز باشند، برای اولین بار امیدی واقعی برای درمان قطعی HIV ایجاد خواهد شد.
وندِر، سرپرست این پژوهش، می گوید:
اینکه بتوانیم با EBC-46 تغییری بزرگ در زندگی میلیون ها نفر ایجاد کنیم، همان چیزی است که باعث می گردد شب ها بیدار بمانیم و صبح ها زودتر از خواب بیدار شویم.
آینده روشنی که در انتظار بیماران مبتلا به HIV است
???? اگر این پژوهش ها به موفقیت برسند، EBC-46 می تواند اولین دارویی باشد که نه تنها HIV را کنترل می نماید، بلکه آن را به طور کامل از بدن پاک می نماید.
???? این کشف می تواند یکی از بزرگ ترین پیشرفت های تاریخ پزشکی باشد، درست مانند کشف آنتی بیوتیک ها در قرن بیستم.
???? در آینده ای نزدیک، شاید بیماران HIV دیگر نیازی به مصرف داروهای مادام العمر نداشته باشند.
برای مطالعه بیشتر شما: +
نوشته های مرتبط:
عفونت با HIV و بیماری ایدز - 25 دانستنی مهم و ضروری
عکسی که باعث تغییر نگاه جهان به بیماری ایدز شد
اعلام درمان شخصی دیگری مبتلا به ایدز بعد از یک دهه
چگونه می توان از ابتلای جنین و نوزاد در خانم حامله مبتلا به ایدز HIV پیشگیری کرد؟
فردی مرکوری چگونه درگذشت؟ زمانه بی خبری از ایدز و نبود درمان های موثر
نتایج مطالعه داروی پیشگیری از ایدز به نام PrEP منتشر شد
آزمایش ایدز یا HIV چطور انجام می گردد؟ تفسیر HIV Ab، Anti HIV، AIDS Test
بازنمایی ایدز در سریالهای پزشکی
برخلاف تصور قبلی ویروس ایدز یا HIV در مرحله خفته، بیکار نیست!
در جستجوی منشأ بیماری ایدز
علایم اولیه بیماری ایدز HIV کدام ها هستند؟
منبع: یک پزشک