رابطه اسرارآمیز میان ویروس کرونا و قلب، کرونا ممکن است به قلب آسیب بزند - بهترین مقاله

به گزارش خبرنگاران به نقل از لایوساینس یک آنالیز کوچک منتشر شده بوسیله پژوهشگران از ووهان چین در ژورنال JAMA Cardiology نشان می دهد یک پنجم بیماران در نتیجه ابتلا به کووید-19 دچار آسیب قلبی می شوند. با اینکه بعضی از این بیماران سابقه عارضه قلبی داشتند، بعضی دیگر قبلا مشکل قلبی نداشتند. پس چطور قلب بیماران دچار ویروس کرونا آسیب می بیند؟

• سناریوهای آسیب قلبی در کووید-19

متخصصان قلب چند سناریو برای آسیب قلبی را مطرح می نمایند: ممکن است قلب در غیاب اکسیژن کافی به علت درگیری ریه در پمپ کردن خون دچار اشکال گردد؛ همچنین ممکن است ویروس به طور مستقیم به سلول های قلب حمله کند؛ با بدن در کوشش برای ریشه کن کردن ویروس، توفانی از سلول های ایمنی را برانگیزد که به قلب هم حمله نمایند.

• ویروس کرونا با فعال کردن آبشار ایمنی به کدام اندام های بدن آسیب می رساند؟

دکتر محمد مجید، استادیار دانشکده پزشکی مک گاورن در مرکز علوم بهداشتی دانشگاه تگزاس در این باره می گوید: ما می دانیم که این تنها ویروسی نیست که بر قلب تاثیر می گذارد. برای مثال بر اساسی آنالیز که در سال 2019 در ژورنال پزشکی نیوانگلند منتشر شد، تخمین زده می گردد خطر دچار شدن به حمله قلبی هنگامی که فرد به ویروس آنفلوانزا دچار می گردد، 6 برابر گردد.

یک بازبینی منتشر شده در ژورنال JAMA Cardiology در 27 مارس سال جاری هم نشان می دهد که در جریان همه گیری های آنفلوانزا بیماران بیشتر به علت عوارض قلبی می میرند تا ذات الریه ناشی از ویروس آنفلوانزا. بر اساس ای بازبینی، عفونت های ویروسی می تواند جریان خون به قلب را مختل نمایند، باعث اختلال ریتم ضربان قلب شوند و نارسایی قلب ایجاد نمایند.

بنابراین به گفته دکتر مجید که این سرپرست این بازبینی بوده است، گرچه جای تعجب نیست که ویروس جدید کرونا (ویروس سارس-کوو-2) باعث آسیب قلبی گردد، اما ممکن است آسیب قلبی در افراد مبتلا به این ویروس بیشتر از افراد دچار ویروس های دیگر رخ دهد.

• شمشیر دولبه

ویروس ممکن است مستقیما به قلب حمله کند.

دکتر ارین میکوس، استادیار پیشگیری از بیماری های قلبی (کاردیولوژی پیشگیرانه) در دانشکده پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز می گوید: ما مواردی از آسیب قلبی در بیماران کووید-19 بدون وجود بیماری زمینه ای قلبی را داریم مشاهده می کنیم. به گفته او، آسیب قلبی معمولا در موارد خفیف کووید-19 رخ نمی دهد و اغلب در بیمارانی دیده می گردد که دچار علائم شدید هستند و در بیمارستان بستری می شوند.

دکتر میکوس می گوید گرچه ویروس عمدتا ریه ها را هدف قرار می دهد، با جریان خون هم به گردش در می آید و می تواند به اندام های دیگر بدن از جمله قلب به طور مستقیم حمله کند.

هم سلول های قلبی و هم سلول های ریوی با مولکول های پروتئینی به نام آنزیم مبدل آنژیوتانسین 2(ACE2) پوشیده شده اند- این مولکول ها به عنوان راه ورودی ویروس به درون سلول ها عمل می نمایند. اما به گفت دکتر میکوس، این آنزیم به صورت شمشیر دولبه عمل می نماید. مولکول ACE2 از یک طرف راه وردی ویروس به سلول ها و تکثیر آنها است، اما از طرف دیگر به طور طبیعی کارکردی حفاظتی دارد.

هنگامی که بافت ها در بدن آسیب می بینند- یا با تهاجم ویروس هایی مانند ویروس کرونا یا عوامل دیگر، پاسخ طبیعی ترمیمی بدن شامل آزاد کردن مولکول های التهابی مانند پروتئین های کوچکی به نام سایتوکاین ها به درون جریان خون است. اما به طور متناقضی، التهاب بیش از حد خودش می تواند شرایط را بدتر کند. آنزیم ACE2 به عنوان یک عامل ضد التهابی عمل می نماید و سلول های ایمنی را از آسیب زدن بیشتر به خود سلول های بدن باز می دارد.

اما هنگامی که ویروس به پروتئین های ACE2 متصل می گردد، این پروتئین ها از کار می افتند و احتمالا حفاظت ضد التهابی که ایجاد می نمایند، کاهش می یابد. بنابراین ویروس ممکن است آسیب دوگانه ای ایجاد کند- یکی با آسیب زدن مستقیم به سلول ها و دیگری با جلوگیری از بدن از حفاظت بافت هایش از آسیب التهابی.

هنگامی که این فرایند در عضله قلب رخ می دهد، التهاب و آسیب ناشی از ویروس باعث می گردد، قلب نتواند به درستی کار کند.

• آسیب غیر مستقیم به قلب

ویروس جدید کرونا همچنین ممکن است آسیب غیر مستقیمی هم به قلب بزند. به گفته دکتر میکوس، در این سناریو، دستگاه ایمنی بیمار به شدت فعال می گردد. این شرایط را در بعضی از بیماران بسیار بدحال می توان دید که شاخص های التهابی بسیار بالا رفته در خونشان دارند، یعنی پروتئین هایی که نشانگر میزان های بالای التهاب در بدن هستند.

این شرایط را اصطلاحا توفان سایتوکاینی می نامند و می تواند به اندام ها در سراسر بدن از جمله قلب و کبد آسیب بزند. به گفته میکوس معلوم نیست چرا بعضی از افراد این پاسخ شدید التهابی را نشان می دهند، اما ممکن است زمینه ژنتیکی در این پدیده دخیل باشد.

و بیماران مبتلا به بیماری زمینه ای قلبی وجود دارند که در معرض خطر بالاتر دچار شدن به علائم کووید-19 هستند. میکوس می گوید: تصور کنید، قلب این بیماران از قبل در کار کردن دچار مشکل است، بنابراین ظرفیتی در قلبشان برای مقابله با چالش کاهش اکسیژن ناشی از کار نکردن درست ریه ها باقی نمی ماند.

بنابراین کووید-19 می تواند بیماری زمینه ای قلبی را بدتر کند.

• درمان ها و عوارض

متخصصان قلب آسیب قلب را با استفاده از یک آزمایش خونی به نام تروپونین شناسایی می نمایند. هنگامی که سلول های قلبی آسیب می بینند، تروپونین از درون آنها به درون جریان خون نشت می نماید. اما به گفته میکوس، گاهی شناسایی نوع آسیب قلب به این آسانی نیست.

میکوس می گوید: ما انواع متفاوت درگیری قلب در کووید-19 را می بینیم. شناسایی عامل آسیب قلب مهم است چرا که بر حسب آن درمان متفاوت خواهد بود.

برای مثال، اگر ویروس به طور مستقیم به قلب حمله کند، بیمار احتیاج به درمان ضد ویروسی دارد. اگر دستگاه ایمنی خود فرد باعث آسیب قلبی شده باشد، بیمار احتیاج به داروی مهارنماینده ایمنی دارد. اما در حال حاضر درمان هایی که به طور مستقیم ویروس کرونا را هدف قرار دهند، وجود ندارند و اغلب درمان های مورد استفاده در واقع مراقبت حمایتی هستند، مانند دادن اکسیژن بیشتر.

یک نکته دیگر افراد مبتلا به فشار خون بالا یا بیماری های زمینه ای قلبی دیگر است، به طور رایجی از داروهای مهارنماینده ACE یا داروهای مسدودنماینده گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) استفاده می نمایند که رگ های خونی را گشاد می نمایند و به این ترتیب فشار خون را پایین می آورند و میزان پمپ کردن خون بوسیله قلب را افزایش می دهند.

متخصصان قلب درگیر بحث داغی در این زمینه بوده اند که آیا افرادی که این داروها را مصرف می نمایند اگر در معرض خطر بالای دچار شدن به کووید-19 هستند، باید این داروها را قطع نمایند یا نه (یک آنالیز در این مورد نشان می داد این داروها در عفونت کروناویروس زیانبار هستند، در مقابل بعضی از کارآزمایی های بالینی در حال آنالیز استفاده از داروهای ARB برای کاهش شدت کووید-19 هستند).

به گفته میکوس، در حال حاضر مشکل است معین کرد که وجود میزان بیشتری مولکول های فعال ACE2 به نفع بیمار است یا به ضرر بیمار، چرا که این پروتئین ها هم دروازه ورود ویروس به درون سلول ها هستد و هم باعث حفاظت سلول ها در برابر آسیب التهابی می شوند.

اجماع کنونی به گفته میکوس این است که اگر بیماران از قبل از این داروها استفاده می نمایند، باید به مصرفشان ادامه دهند.

بیانیه مشترک انجمن قلب آمریکا، انجمن نارسایی قلب آمریکا و انجمن متخصصان قلب آمریکا توصیه می نماید:بیمارانی که داروهای مهارنماینده ACE و داروهای ARB مصرف می نمایند و دچار کووید-19 می شوند باید داروهایشان را ادامه دهند، مگر اینکه پزشکشان توصیه دیگری به آنها نموده باشد.

عوارض قلبی داروها هم مهم هستند، بعضی از داروهایی که در حال حاضر از لحاظ تاثیربخشی شان بر کووید-19 در دست آنالیز هستند، از جمله هیدروکسی کلروکین ممکن است آسیب قلبی از جمله اختلال ریتم ضربان قلب ایجاد نمایند.

به گفته میکوس در حال حاضر هدف آن است که دلیل ژنتیکی یا بیوشیمیایی که بعضی از افراد را مستعد آسیب قلبی ناشی از کووید-19 می نماید یافت گردد و معلوم گردد چه داروهایی بهترین تاثیر را از لحاظ محافظت قلب از آسیب دارند.